Montaż systemu nawadniającego
Spis treści
- Oznaczenie lokalizacji zraszaczy i rur
-
Prace ziemne - kopanie rowów pod rury, zraszacze i studzienki
Oznaczenie lokalizacji zraszaczy i rur
Prace montażowe rozpoczynamy od oznaczenia lokalizacji zraszaczy w terenie przy pomocy kolorowych chorągiewek lub kołków. Można również oznaczyć punkty charakterystyczne rurociągu np. rozgałęzienia lub zmiany jego kierunku. Następnie należy oznaczyć trasy wszystkich rur, można do tego celu użyć sznurka lub narysować je na powierzchni terenu na przykład przy pomocy wapna.
Prace ziemne - kopanie rowów pod rury, zraszacze i studzienki
Rury kładzione są na głębokości 30 do 50 cm, by były bezpieczne w przypadku prowadzenia drobnych prac ziemnych np. sadzenia nowych roślin,
Jeżeli zakładamy system nawadniający na terenie z rosnącą już trawą, należy najpierw zdjąć wierzchnią warstwę darni, którą wykorzystamy ponownie po zakopaniu instalacji. Trawnik znajdujący się w pobliżu wykopu należy zabezpieczyć przed zniszczeniem folią plastikową, na którą odkładamy zdjętą darń oraz wykopaną ziemię.
Dla łatwiejszego montażu zraszaczy należy poszerzyć wykop w miejscach ich instalacji.
Do instalacji nawadniania nie potrzebujemy specjalistycznych narzędzi. Podstawowym narzędziem jakie jest na wyposażeniu każdego ogrodnika i jakiego użyjemy do kopania i zasypywania rowków w ziemi będzie szpadel. Przyda nam się także taśma miernicza i sznurek z palikami mocującymi.
W Polsce jest już wiele wypożyczalni sprzętu ogrodowego w których można za cenę 100 zł/dobę wypożyczyć maszynę do zrywania darni i koparkę łańcuchową do rowów pod instalacje.
Instalacja studzienek
Studzienki stosujemy w celu zabezpieczenia przed uszkodzeniami mechanicznymi i wodą, umieszczonych w nich elektrozaworów, zaworów kulowych oraz sterowników.
Studzienki montujemy w łatwo dostępnych miejscach, umożliwiających swobodny dostęp do zaworów w celu ich regulacji i odwodnienia na okres zimowy. Należy wykonać podsypkę żwirową o grubości ok. 15 cm w celu zabezpieczenia studzienki przed zamuleniem w czasie opadów deszczu. Ostry żwir zabezpiecza również instalację przed gryzoniami.
Zawory powinny być zamontowane w studzienkach, tak aby następował z nich grawitacyjny odpływ wody, by zimą nie pozostała w nich woda.
Instalacja zraszaczy
Wyróżniamy dwa podstawowe sposoby podłączenia zraszaczy do rur zasilających:
- Bezpośrednio na rurze (sztywne, niezalecane)
- Za pomocą odcinka giętkiego przewodu (elastyczne, zalecane).
Dla łatwiejszego montażu zraszaczy należy poszerzyć wykop na rury w miejscach ich instalacji. W wykopie układamy rury i montujemy całą instalację zgodnie z projektem przy użyciu złączek skręcanych. Aby zapewnić szczelność instalacji należy gwinty zewnętrzne kształtek połączeniowych okręcić taśmą teflonową.
Zraszacze do rur zasilających najlepiej łączyć za pomocą specjalnego elastycznego przewodu. Jest to sposób bezpieczniejszy i umożliwia łatwe zainstalowanie zraszacza w pozycji pionowej.
W miejscach gdzie ma być podłączony zraszacz, przecinamy rurę, wstawiamy trójnik i podłączamy rurę zasilającą pojedynczy zraszacz.
Do zraszacza wkręcamy odpowiednie kolano uszczelniając gwint taśmą. Następnie podłączamy rurę doprowadzającą. Zraszacze obsadzamy bezpośrednio w ziemi - nie potrzebna jest żadna dodatkowa stabilizacja. Rura łącząca powinna być nieco dłuższa niż odległość pomiędzy zraszaczem a trójnikiem by amortyzować prężenia rur podczas załączania i umożliwić korektę połączenia w przyszłości.
Poniżej inny sposób wykorzystujący bardzo elastyczną rurę zaprojektowaną do tego celu.
Połączenie realizowane za pomocą obejmy nakładanej na rurę
Przed założeniem obejmy na rurę należy upewnić się czy uszczelka znajduje się na właściwym miejscu. Następnie należy zamocować obejmę w odpowiedniej pozycji i dokręcić śruby mocujące. Otwór w rurze można wywiercić wiertarką z wiertłem Ø11mm, uważając, aby nie przewiercić przeciwległej ścianki rury.
Linia kroplująca
Linię kroplującą wykorzystano do podlewania żywopłotów, drzew, krzewów ozdobnych oraz kwiatów. System ten charakteryzuje się małym zużyciem wody. Zastosowana linia posiada kompensację ciśnienia. Za pomocą emiterów rozmieszczonych co 33 cm precyzyjnie dostarczane są roślinom niewielkie, równomierne dawki wody.
Linia kroplująca musi być połączona w system zamkniętym z licznymi łącznikami, by przyspieszyć równomierne przemieszczania się w niej wody.
Linie powinny być ułożone w zależności od rodzaju roślin i gleby w odległości 0,3 do 1m od siebie otworami do góry, tak, aby kroplowniki znajdowały się względem siebie „mijankowo”, co zapewnia równomierne nawodnienie całego pasa obsadzonego żywopłotem.
Ze względu na niski zakres ciśnień roboczych do łączenia linii kroplujących służą złączki wciskane. Złączki należy wciskać płynnym ruchem nadgarstków w górę i w dół, aż do całkowitego wejścia złączki w rurę
Linię kroplującą należy ułożyć otworami do góry, w odległości 30-40 cm od siebie, dobra praktyka jest tez robienie pętli wokół roślin. W rzędach żywopłotów należy układać ją po obu stronach krzewów, by mobilizować rośliny do rozrastania systemu korzeniowego na boki.
Linię równolegle ułożone powinny mieć otwory kroplowników rozmieszczone na mijankę.
Linię podziemną montuje się na głębokości około 10 - 20 cm, w pierwszym roku może trawnika nie działać, bo korzenie nie dorosły jeszcze do niej. Przy betonowych krawężnikach należy rozpocząć układanie bezpośrednio przy nich bo „pijąc” wodę zabierają ją trawie.
Czas pracy poszczególnych sekcji Czas pracy sekcji należy dostosować do gatunków roślin, typu podłoża oraz ekspozycji na słońce. Wraz ze zmianą warunków atmosferycznych (susze, zmiany pory roku itp.) należy uwzględnić zmianę czasu podlewania dla poszczególnych sekcji. Dla utrzymania dobrej kondycji roślin nie zaleca się podlewania rzadziej niż co 2 – 3 dzień (okres letni) w zależności od panujących warunków atmosferycznych
Czujnik deszczu
Czujnik deszczu ma w sobie materiał chłonny przechowywujący wilgoć podobnie jak ziemia. By zbyt szybko nie wysychał należy zainstalować go na wysokości nie większej niż 60 cm w miejscu o niezbyt dużym nasłonecznieniu.
Elektrozawory
Elektrozawór należy podłączyć zgodnie z kierunkiem przepływu wody pokazany strzałką na jego obudowie.
Każdy gwint zewnętrzny należy pokryć nicią lub taśmą teflonową. Gwintów zaciskowych połączeń rur: PE i QJ nie należy owijać teflonem. Połączenia uszczelniane taśmą nie mogą być pozycjonowane, ponieważ przy cofaniu może nastąpić jej zerwanie. Więcej o niciach i taśmach na końcu instrukcji.
Nie stosujemy teflonu w wypadku połączeń wyposażonych w uszczelki O-ring (np. kolektory).
Taśma teflonowa
Jest polecana przez wielu wykonawców. Jest jednak materiałem bardzo kruchym
i ciężko za jej pomocą precyzyjnie skręcić połączenia. Mimo wszystko praca z taśmą teflonową jest prosta i czysta. Nie jest to jednak produkt idealny. Ciężko uszczelnia się nią większe gwinty w instalacji ocynkowanej. Gdzie warstwa ocynku nie jest precyzyjna i może dochodzić do przecieków.
Podkreślić należy przede wszystkim fakt, iż jest ona wykorzystywana do uszczelniania gwintów w wielu instalacjach – między innymi w gazowych i wodnych. Jej największą zaletą jest prostota użycia. Ze względu na wysoką elastyczną, owinięcie nią końcówki przebiega w sposób szybki i sprawny. Co więcej, nie szczerbi się i nie rozpada, jak ma to miejsce między innymi w przypadku pakuły.
Bardzo ważne jest również to, że taśma doskonale izoluje elementy elektryczne od siebie, przez co nie występuje zagrożenie powstania ogniwa elektrycznego. Do jej zalet należy zapisać również to, że teflon nie wchodzi w reakcje z wodą. Jest ona również bardzo wytrzymała i odporna na wpływ wysokich temperatur.
Nić uszczelniająca
Dla wielu najlepszym wyborem jest nić uszczelniająca, która coraz częściej jest wybierana przez instalatorów. Jest to wielowłókninowa nitka w kolorze białym nawinięta na szpulkę. Nić uszczelniająca jest bardziej odporna na zerwanie niż taśma teflonowa. Aplikacja nici uszczelniającej jest banalnie prosta. Należy oczyścić gwint z zanieczyszczeń i rozpoczynając od końca gwintu zacząć nawijając nić w zagłębienia gwintu. Ilość nawinięć podaje tabela na opakowaniu produktu i różni się ona w stosunku do wielkości gwintu. Na koniec ucinamy nić nożykiem wbudowanym w opakowanie.
Nić to produkt czysty, łatwy w użyciu i wytrzymały. Jej koszt jest podobny co pakuły z pastą. Można ją stosować w instalacjach sprężonego powietrza. W przeciwieństwie do taśmy teflonowej i pakuł z pastą połączenia wykonane nicią można wielokrotnie korygować beż ryzyka utraty szczelności. Jest odporna na temperatury w zakresie od -20 C do +130 C oraz obciążenie do 16 barów. Pozytywne opinie na temat nici uszczelniającej sprawiają, że staje się coraz bardziej popularnym i polecanym produktem.
Uruchomienie systemu nawadniania
Podczas montażu instalacji do rur może dostać się piasek i skrawki polietylenu po wierceniu otworów pod obejmy. Zanieczyszczenia mogą wykonać nawet mrówki, mogą one pozapychać niektóre elementy systemu. Aby uniknąć tego należy przepłukać instalację przed ich montażem. Szczególnie wrażliwe na zanieczyszczenia są dysze zraszaczy oraz emitery linii kroplującej.
Następnie należy przeprowadzić próbę szczelności instalacji pod niewielkim ciśnieniem przymykając końce rur.
Przed zasypaniem rur koniecznie trzeba sprawdzić szczelność instalacji najlepiej włączając ją na kilka minut i dokładnie oglądając czy nie ma wycieków na połączeniach.
Test poprawności działania systemu
Po zainstalowaniu i unieruchomieniu zraszaczy, oraz linii kroplującej, przed zakopaniem rur, należy przeprowadzić test szczelności i poprawności działania systemu. Sprawdzamy kolejno wszystkie sekcje, czy nie występują w nich przecieki. Należy również zwrócić uwagę na to, czy wszystkie zraszacze w danej sekcji się wynurzyły. Jeśli system działa poprawnie możemy przystąpić do zakopywania rur.
Zabezpieczenie systemu na okres zimy
Po zakończeniu sezonu nawadniania należy usunąć wodę z systemu nawadniającego za pomocą przedmuchiwania strumieniem sprężonego powietrza. Przedmuchiwanie instalacji strumieniem sprężonego powietrza wykonujemy za pomocą sprężarki wykorzystując zawory kulowe. Należy pamiętać, aby również z filtru dyskowego usunąć wodę. Na okres zimy sterownik można wyjąć, lub wyjąć baterię. Wszystkie zawory kulowe są narażone na niszczące działanie zamrożonej wody. Woda uwięziona wewnątrz kuli w zamkniętym zaworze po zamarznięciu powoduje pęknięcie jego korpusu, nawet podczas niewielkich, przygruntowych przymrozków. Aby uchronić zawór przed uszkodzeniem należy po opróżnieniu instalacji z wody, kilkukrotnie otworzyć go i zamknąć. Zawory należy pozostawić w pozycji półotwartej.
Wiosenne uruchomienie systemu
Przed uruchomieniem systemu wiosną należy dokonać przeglądu technicznego systemu oraz wykonać wszystkie prace, które pozwolą na bezpieczne uruchomienie systemu.
Musimy pamiętać o kilku podstawowych zasadach:
- Należy podokręcać wszystkie cewki elektrozaworów, które otwarliśmy na zimę, aby opróżnić instalację z wody.
- Zamknąć należy także wszystkie zawory ręczne, które były otwarte na zimę.
- Powoli odkręcamy główny zawór doprowadzający wodę. Na początku wystarczy jedynie do jednej czwartej. Pozwoli to uniknąć gwałtownego wzrostu ciśnienia.
- Gdy napełnimy wodą cały system (usłyszymy, że woda nie płynie już z zaworu), możemy przystąpić do inspekcji systemu w poszukiwaniu ewentualnych nieszczelności - woda może się gromadzić na powierzchni ziemi lub w skrzynce z elektrozaworami. Sprawdź szczelność elektrozaworów.
- Uruchamiamy ręcznie kolejno każdą sekcję systemu nawadniania. Otwieramy końcówki linii kroplujących, aby przepłukać instalację z ewentualnych nieczystości. Sprawdzamy, czy woda wypływa swobodnie przez wszystkie emitery.
- Zraszacze – sprawdzamy drożność dysz. Jeśli jakaś dysza jest przytkana, można spróbować ją wyczyścić miękką szczoteczką. Poprawiamy kąty działania oraz zasięg pracy zraszaczy.
- Sprawdzenie sterownika. Wymiana baterii. Sprawdzenie harmonogramów nawadniania.
- Filtr – sprawdzenie i ewentualne czyszczenie.
- Czujnik deszczu – sprawdzenie, wyczyszczenie.
- Po sprawdzeniu każdej sekcji, można uruchomić pełny program i ponownie sprawdzić czy wszystko działa.
Zestawy połączeniowe
Zestaw połączeniowy „do linii”
Zrównoleglenie linii, skrócenie długości dopływu wody do kroplownika „linia równolegle”
Zestaw połączeniowy „linia równolegle”
