Kalkulator strat ciśnienia (Hazen–Williams)
| ✅ | Średnica zewnętrzna rury | mm | |||
| ✅ | Średnica wewnętrzna rury | mm | |||
| ✅ |
Grubość ścianki (t)
|
mm | |||
| ✅ | Długość rury | m | |||
| ✅ | Ilość wody (przepływ) | l/min |
|
||
| ✅ | Straty na złączkach | % | |||
| ✅ | Różnica wysokości | m |
wzniesienie
+
spadek
−
|
||
| ✅ | Ciśnienie początkowe | bar | |||
📌 Co warto wiedzieć (dla dociekliwych):
- Prędkości poniżej 0,2 m/s sprzyjają odkładaniu się osadów w rurach.
- Prędkości powyżej 1,5 m/s mogą powodować szumy i zwiększone zużycie rur.
- Prędkości powyżej 2,5 m/s niosą ryzyko uderzeń hydraulicznych.
- Straty ciśnienia powyżej 30% ciśnienia początkowego oznaczają słabą efektywność układu.
- Straty powyżej 40% p₀ (ciśnienie początkowe) – układ wymaga korekty (średnice, długości lub podział sekcji).
- Zbyt wiele złączek i kolan (straty miejscowe) potrafi zwiększyć ΔP nawet o kilkanaście procent.
🧠 Większość osób nie analizuje tych parametrów — ale właśnie one decydują, czy system będzie działał poprawnie przez lata. Jeśli masz wątpliwości — lepiej zlecić projekt profesjonaliście, niż po montażu walczyć z nie wynurzającymi się zraszaczami. 💧
Jak działa kalkulator spadku ciśnienia wody w istalacjach nawadniających?
Kalkulator wykorzystuje równanie Hazena–Williamsa do obliczania strat liniowych (w samych rurach). Opcjonalnie uwzględnisz straty na złączkach (liczone jako procent równoważnej długości) oraz różnicę wysokości. Wprowadź:
-
przepływ (l/min lub m³/h),
-
długość odcinka rury,
-
średnicę wewnętrzną lub średnicę zewnętrzną + grubość ścianki,
-
ciśnienie początkowe.
Otrzymasz:
-
spadek ciśnienia ΔP [bar],
-
ciśnienie na końcu pₑ [bar] (ciśnienie początkowe – straty – różnica wysokości),
-
prędkość przepływu v [m/s] + alerty (np. v<0,2 m/s – ryzyko osadów; v>1,5 m/s – zalecana większa średnica; pₑ<2 bar – ryzyko niedomagania zraszaczy).
Założenia techniczne (domyślne): współczynnik chropowatości C≈140 (rury PE), parametry wody dla ~10 °C. Wyniki służą do wstępnego doboru; dla projektów wykonawczych zalecamy weryfikację i/lub oprogramowanie inżynierskie.
Masz wątpliwości przy doborze średnic lub podziale na strefy? Zamów u nas projekt – przygotujemy szybkie obliczenia projektowe i dopasujemy elementy systemu (rury, złączki, zraszacze, linie kroplujące), aby uniknąć spadków ciśnienia i „suchych stref” w ogrodzie.
Równanie Hazena – Williamsa to zależność empiryczna, która wiąże przepływ wody w rurze z właściwościami fizycznymi rury i spadkiem ciśnienia spowodowanym tarciem. Stosuje się go przy projektowaniu systemów wodociągowych, takich jak instalacje tryskaczowe, sieci wodociągowe i systemy nawadniające.
💧 Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
🧱 Rury PE
- Jak dobrać średnicę rury do instalacji nawadniania?
Średnica powinna odpowiadać przepływowi i długości rurociągu. Zbyt mała powoduje wzrost strat ciśnienia, co może osłabić pracę zraszaczy. - Czy PN4 i PN6 mają różną średnicę wewnętrzną?
Tak — rury PN6 mają grubszą ściankę, przez co ich średnica wewnętrzna jest mniejsza, a opory przepływu większe. Warto to uwzględnić przy obliczeniach. - Czy można zastosować rurę o większej średnicy?
Tak. Zmniejszy to spadek ciśnienia, choć zwiększy koszt instalacji. W praktyce warto wybrać średnicę dającą prędkość przepływu 0,5–1,5 m/s. - Dlaczego kalkulator ostrzega przy prędkości powyżej 1,5 m/s?
Bo przy takich wartościach mogą pojawić się szumy, drgania i przyspieszone zużycie rur. Dla bezpieczeństwa warto ograniczyć przepływ lub zwiększyć średnicę.
🌿 Zraszacze
- Co się stanie, jeśli ciśnienie na końcu linii jest zbyt niskie?
Zraszacze nie będą się w pełni wysuwały lub ich zasięg będzie mniejszy. Większość modeli wymaga min. 2 bar, aby działać poprawnie. - Czy długość przewodu ma wpływ na pracę zraszaczy?
Tak — dłuższe odcinki oznaczają większe straty ciśnienia. - Czy mogę podłączyć kilka zraszaczy do jednej rury?
Tak, ale należy zsumować przepływy wszystkich zraszaczy i dobrać średnicę tak, by prędkość w rurze nie przekraczała 1,5 m/s. - Czy warto stosować zawory redukcyjne?
Tak. Stabilizują ciśnienie w sekcji i chronią zraszacze przed zbyt wysokim przepływem lub nadmiernym ciśnieniem.
📚 Źródła i bibliografia
- Hazen–Williams Equation – klasyczny wzór do obliczania strat ciśnienia w przepływach turbulentnych.
- PN-EN ISO 4427 – Rury PE do przesyłu wody pod ciśnieniem.
- PN-EN 805:2002 – Zaopatrzenie w wodę. Wymagania dotyczące systemów poza budynkami.
- Rain Bird Design Manual oraz Hunter Hydraulics Guide – wytyczne projektowe i tabele przepływów.
- Anixol – katalog rur PE PN4 / PN6 Ø16–32 mm (dane wewnętrzne producenta).
- Materiały edukacyjne: *Irrigation Tutorials*, *Rain Bird University*, *USDA NRCS Irrigation Handbook*.
Kalkulator i materiały powstały w oparciu o doświadczenie zespołu Anixol oraz ogólnodostępne dane techniczne producentów systemów nawadniania.
